Bài tập 6 trang 156 Sinh học 11: Ở trẻ em, nhiều trường hợp cơ thể có sự thay đổi thành người trưởng thành sớm hơn bình thường (trước 9 tuổi ở nam và trước 8 tuổi ở nữ).

Ôn tập Chương 3

Bài tập 6 trang 156 Sinh học 11: Ở trẻ em, nhiều trường hợp cơ thể có sự thay đổi thành người trưởng thành sớm hơn bình thường (trước 9 tuổi ở nam và trước 8 tuổi ở nữ).

a. Hiện tượng này được gọi là gì?

b. Cho biết nguyên nhân, hậu quả và cách phòng tránh hiện tượng này.

Trả lời ngắn gọn

a, Hiện tượng này gọi là dậy thì sớm

b,- Nguyên nhân:

+ Dậy thì sớm trung ương xảy ra do sự trưởng thành sớm của trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến sinh dục, và gặp nhiều ở trẻ nữ hơn là trẻ nam. Đây kết quả của quá trình sản xuất sớm và tăng cao các hormone hướng sinh dục.

+ Dậy thì sớm ngoại biên thường do sự tăng tiết quá mức của các hormone sinh dục có nguồn gốc từ tuyến sinh dục hoặc tuyến thượng thận. Ở bé gái nguyên nhân gây dậy thì sớm ngoại biên thường gặp là do nang buồng trứng và u buồng trứng. Ở bé trai nguyên nhân do u tế bào leydig hoặc u tế bào mầm tiết hCG. Ở cả 2 giới, tình trạng dậy thì sớm ngoại biên có thể do tiếp xúc các hormone sinh dục ngoại sinh (như bôi kem) hoặc bệnh lý tuyến thượng thận gây tăng tiết hormone sinh dục.

- Hậu quả: Dậy thì sớm có thể gây ra các vấn đề về thể chất và ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ:

+ Phát triển chiều cao bị hạn chế: Trẻ sớm dậy thì lúc đầu có thể phát triển nhanh và cao so với các bạn cùng lứa tuổi. Tuy nhiên, vì xương trưởng thành nhanh hơn bình thường nên thường ngừng phát triển sớm hơn bình thường. Điều này có thể làm cho trẻ bị dậy thì sớm có chiều cao thấp hơn khi trưởng thành.

+ Ảnh hưởng về tâm lý: trẻ lo sợ, tự ti do phát triển sớm, thậm chí dẫn đến trầm cảm, sống khép mình, để lại di chứng tâm lý khi trưởng thành.

+ Nhu cầu sinh lý xuất hiện sớm: tăng trưởng của các hormone khiến ham muốn tình dục được hình thành trong khi chưa kịp trang bị kiến thức về quan hệ tình dục an toàn, dễ gây ra những hậu quả đáng tiếc như bị mắc các bệnh lây qua đường tình dục, mang thai và nạo phá thai khi còn quá nhỏ để lại những sang chấn tâm lý, tổn thương cả về tinh thần lẫn thể chất cho trẻ.

- Cách phòng tránh:

+ Chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý: Một thực đơn dinh dưỡng đầy đủ với cân bằng đủ nhóm chất được xem là chìa khóa vàng giúp trẻ phát triển một các tự nhiên. Bố mẹ nên chọn lọc trong việc lựa chọn thực phẩm, chọn lựa những nguồn thực phẩm tươi mới, không chứa chất biến đổi gen, hạn chế các thực phẩm đóng hộp, đồ ăn nhanh, thực phẩm quá nhiều dầu mỡ, chất béo cùng hàm lượng đường cao. Bên cạnh đó bố mẹ nên chọn nguồn thực phẩm có nguồn gốc uy tín, được kiểm nghiệm bởi cục vệ sinh an toàn thực phẩm.không chứa hormone tăng trưởng.

+ Tích cực tạo thói quen vận động, tham gia các hoạt động thể thao cho trẻ: Tỷ lệ trẻ béo phì và dậy thì sớm ngày càng gia tăng, việc luyện tập thể lực ít nhất 30 phút/ ngày cùng với những bộ môn như đá bóng, bơi lội, nhảy dây, chạy… không chỉ giúp trẻ cải thiện thể lực, giải phóng năng lượng và còn hỗ trợ phát triển tầm vóc và sức khỏe xương.

+ Thận trọng trong việc cho trẻ tiếp xúc với các sản phẩm kem, mỹ phẩm hoặc thuốc có estrogen và testosterone,điều này sẽ ảnh hưởng đến sự cân bằng hormone sinh dục.

Trả lời chi tiết

a. Hiện tượng này gọi là dậy thì sớm. Đây là hiện tượng xuất hiện các dấu hiệu chính của tuổi dậy thì trước 8 tuổi ở bé gái và trước 9 tuổi ở bé trai.

b. Nguyên nhân của dậy thì sớm:

+ Do hoạt động quá sớm của trục dưới đồi – tuyến yên – tuyến sinh dục.

+ Do u buồng trứng, u tinh hoàn hay do mắc các bệnh lí.

+ Do sự gia tăng tiếp xúc với các hormone giới tính (estrogen, testosterone) qua thức ăn hay kem bôi ngoài.

+ Do béo phì; chế độ ăn nhiều chất béo.

- Hậu quả của dậy thì sớm:

+ Ảnh hưởng tới tâm lí của trẻ, dễ làm trẻ thiếu tự tin.

+ Dậy thì sớm có thể làm ảnh hưởng đến chiều cao, làm hạn chế chiều cao của trẻ.

+ Ảnh hưởng tới các hoạt động vui chơi, chất lượng học tập của trẻ.

+ Có xu hướng quan hệ tình dục trước tuổi trường thành, gây ra những hậu quả lớn.

+ Đối với trẻ em gái, do ảnh hưởng rối loạn nội tiết sớm, ảnh hưởng tới khả năng sinh sản.

- Cách phòng tránh:

+ Có chế độ ăn uống hợp lí, lành mạnh.

+ Rèn luyện thể dục, thể thao, duy trì cân nặng hợp lí.

+ Hạn chế tiếp xúc với các hormone giới tính có trong chai nhựa, hộp nhựa, thuốc trừ sâu,…