Bài 25: Trao đổi nước và các chất dinh dưỡng thực vật
Luyện tập 3 trang 120 KHTN lớp 7: Lấy ví dụ về ảnh hưởng của các yếu tố môi trường tới trao đổi nước và các chất dinh dưỡng của cây trồng.
Trả lời:
Ví dụ về ảnh hưởng của các yếu tố môi trường tới trao đổi nước và các chất dinh dưỡng của cây trồng:
- Vào mùa hè, cây thoát hơi nước nhiều hơn, rễ cây hút nhiều nước và dinh dưỡng hơn: Mùa hè, nhiệt độ môi trường cao nên nước sẽ bay hơi nhanh hơn, đất sẽ chóng khô. Bở vậy nên tưới cây sẽ là cách làm hay để bổ sung độ ẩm cho đất giúp phát triển bộ rễ. Lá cây sẽ thoát hơi nước, thực hiện quá trình quang hợp nhanh hơn nên cần chú ý hơn đến việc tưới nước cho cây nhưng cần tưới cây đúng cách.
- Vào buổi tối, cây không quang hợp nên cây không thoát hơi nước nhiều, tốc độ hút nước của rễ cũng giảm xuống: Cây xanh đã được biết đến là những "bộ lọc tự nhiên" của thiên nhiên, nhưng khả năng lọc không khí của chúng có thể khác nhau vào ban đêm so với ban ngày. Ban đêm, hầu hết cây ngừng quang hợp (quá trình mà chúng sử dụng ánh sáng mặt trời để tổng hợp thức ăn và sản xuất oxy). Tuy nhiên, một số loại cây có cơ chế sinh học ngược, hấp thụ khí CO2 và thải ra khí O2 vào ban đêm. Thông qua quá trình hô hấp, cây vẫn tiếp tục hấp thụ khí độc hại như formaldehyde, benzene và ammonia, tạo môi trường thoải mái cho giấc ngủ của bạn và giúp bạn thư giãn tốt hơn vào ban đêm.
- Khi cây bị ngập úng, sau một thời gian cây bị chết do rễ không lấy được các chất cần thiết, sự trao đổi nước và dinh dưỡng của cây trồng bị ức chế: Đất bị ngập nước sẽ ngăn chặn oxy từ trong không khí khuếch tán vào đất. Rễ cây không thể hấp thụ oxy nên quá trình hô hấp không thể diễn ra. Tình trạng ngập úng kéo dài sẽ làm cho quá trình hô hấp bị rối loạn, gây tích tụ các chất độc hại trong tế bào. Đồng thời, điều này còn làm cho rễ bị thối hỏng và không thể hình thành được lông hút mới. Không có chồi mầm, không thể hấp thụ oxy, nước dẫn đến cân bằng nước bị phá vỡ và cuối cùng là cây chết. Đất bị ngập úng là môi trường thuận lợi cho các loại nấm gây hại phát triển và tấn công cây trồng.
+ Trao đổi nước, chất khoáng và chất dinh dưỡng diễn ra trong suốt quá trình sống của thực vật, bao gồm các giai đoạn: hấp thụ nước và chất khoáng ở tế bào lông hút của rễ, vận chuyển ở thân, thoát hơi nước ở lá.
+ Vận chuyển nước, chất khoáng từ rễ lên lá cây theo mạch gỗ (dòng đi lên) và vận chuyển các chất hữu cơ từ lá cây đến các cơ quan theo mạch rây (dòng đi xuống).
+ Quá trình thoát hơi nước ở lá cây tạo động lực cho vận chuyển nước và chất khoáng trong cây. Nhờ thoát hơi nước mà lá cây không bị đốt nóng dưới ánh nắng mặt trời. Khi tế bào khí khổng hút nhiều nước thì khí khổng mở rộng; còn khi tế bào khí khổng bị mất nước thì khí khổng đóng lại giảm thoát hơi nước.
+ Trao đổi nước và các chất dinh dưỡng ở thực vật chịu ảnh hưởng của một số yếu tố môi trường như ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm và độ thoáng khí của đất.
+ Để nâng cao năng suất cây trồng và bảo vệ môi trường tự nhiên cần tưới nước và bón phân hợp lí cho cây.