Đọc hiểu Ngữ văn 12: Bộ câu hỏi đọc hiểu bài Cơm con

" Cơm con (Kim Lân)
“Cơm mẹ thì ngon, cơm con thì đắng”
[…]
– Ông làm tôi không ngóc đầu lên được mà về đến làng đến nước nữa.
Chiều nào cũng vậy, rượu vào, cả Anh lại cà khịa với cụ Nhiêu móm, ông thân sinh ra hắn. Vợ hắn, quyết là hắn không dám rồi; tuy say hắn cũng hiểu rằng lôi thôi với con mụ la sát ấy là không xong; hôm sau đừng hòng có rượu uống. Con hắn, vợ hắn binh chằm chặp, hắn cũng không dám nốt. Thành ra bao nhiêu nỗi bực tức khi say, cả Anh đổ dồn vào đầu ông bố già nua vô dụng. Thôi thì móm mém, thôi thì cặp kèm, đủ các thứ bẩn mắt. Cả Anh còn nghiệm ra: mỗi lần hắn khới chuyện với bố thì xem chừng con mụ vợ bằng lòng lắm. Và đồ nhắm có phần tươm tất hơn. Uống một hơi cạn chén rượu, cả Anh thở đánh khà một cái; hắn đưa cặp mắt đỏ lầm lầm nhìn bố. Cụ Nhiêu ngồi ở phản bên bón cơm cho cháu. Bộ mặt hom hem, tái bủng không hề lộ ra một nét giận. Trông cái bộ dạng biết phận của bố, cả Anh càng thêm khó chịu; hắn dằn đĩa xuống mâm, xẵng giọng:
– Mấy cái mâm của tôi bây giờ ông tính sao?
– …
– Ô hay! Sao tôi hỏi ông lại không thèm trả lời?
– Thì rồi tôi khắc bảo vợ chồng nó thu xếp trả anh chị chứ sao.
Cả Anh dề cặp môi ướt bóng, nhại:
– Khắc thu xếp trả anh chị chứ sao!… Ông có biết bao nhiêu tiền năm chiếc mâm ấy của tôi bây giờ không?
…
(Lược một đoạn: Cụ Nhiêu góa vợ từ lúc hai đứa con còn nhỏ. Cụ thương con nên quyết ở vậy, làm lụng vất vả để nuôi con và gây dựng cho con. Cụ còn tậu được hơn một mẫu ruộng tốt để dưỡng già. Thấy bố có ruộng, vợ chồng cả Anh nài bố về ở với mình, sau đó lại nài cụ sang tên ruộng cho mình. Sau khi đã lấy được ruộng, vợ chồng cả Anh liền thay đổi thái độ, đối xử với bố ngày càng tệ bạc. Cụ Nhiêu tính về quê ở với người con thứ hai. Người con này hiếu thuận nhưng lại nghèo khổ, nên cụ nghĩ thà ở lại nhà cả Anh, chịu khổ một mình, còn hơn là về quê làm khổ con).
– Ông ơi, thịt!
Kề tí vòi ông. Cụ Nhiêu vẫn mải nghĩ ngợi, không biết nó gào to.
– Thịt! Ông lấy thịt!
Cụ Nhiêu giật mình, vội vã xúc cơm cho cháu. Kề tí hắt ra, trỏ về phía mâm rượu của bố:
– Cháu ăn thịt kia cơ mà.
– Ấy chớ! Bố mày đánh chết.
Thế là thằng bé lăn ra giãy giụa khóc. Vợ cả Anh, hai chân giẫm đành đạch xuống đất, nghiến chồng:
– Có cho thằng bé ăn không, để nó khóc nằng nặc thế kia à?
Tức thì cả Anh quát bố:
– Khổ lắm! Nó đòi thì cho nó ăn hộ tôi một tí. Giữ làm gì… Rõ cái nợ!
Không nhịn được nữa, cụ Nhiêu sa sầm mặt lại, hỏi:
– Anh bảo ai là cái nợ hử?
– A! Ông vặn lý tôi phỏng? Ai là cái nợ!? Ai là cái nợ ông biết đấy!
Chính hắn cũng không bảo ông cụ thật; vả lại từ xưa đến nay cụ Nhiêu chỉ biết phục tùng. Lần này bị hỏi vặn, hắn cho là bố định gây sự với mình. Hắn tức lồng lộn lên, mặt tím bầm lại, miệng sủi bọt mép, lu loa như đàn bà:
– Sao mà tôi nặng quá kiếp thế này! Tôi đến chết mất thôi chứ không sao sống được!
– Chết đi! Mày thử chết đi ông xem nào.
– A! Ông rủa tôi chết phỏng? Này chết này! Này chết này!
Mồm nói, tay đập. Bát đĩa, ấm chén vỡ xoang xoảng. Mụ vợ lạch bạch từ nhà dưới chạy lên, mặt tái mét vừa thở vừa kêu:
– Ôi làng nước! Ới giời đất ơi! Ới bố ơi là bố! Khổ quá.
Cả Anh vẫn như mê man, mồm gào tay đập. Mụ vợ tiếc của, ôm chồng du ngã xuống giường. Cụ Nhiêu cuồng quá sinh quẫn, lập cập nhặt những mảnh vỡ chắp chắp, nối nối. Mụ nguýt bố chồng:
– Chắp với chả nối…
Biết rằng cãi vã với chúng nó chỉ tổ dại mặt, cụ Nhiêu đành lảng ra chỗ khác.
Chiều đã tàn, bóng tối nhờ nhờ bao trùm cảnh vật. Cụ Nhiêu ngồi âm thầm ở xó thềm. Gió nhẹ thổi lùa qua kẽ dại kêu vù vù như tiếng thở dài bất tận. Chiều tàn thê lương quá. Thê lương như chuỗi ngày tàn cục của ông già tuổi tác. Những giọt lệ vẫn âm thầm lăn trên gò má răn reo. Trong khi ấy, ở mãi tận góc nhà, bên ngọn đèn hoa kỳ vàng kệnh, thằng Kề nhớn ra rả học bài luân lý:
– Bổn phận đối a với a cha mẹ. Bổn ư a phận đối a với a cha mẹ… Cách ngôn: Cha mẹ nuôi a con bằng a giời bằng bể, con nuôi a cha mẹ con kể từng ngày.
(Cơm con, in trong Tuyển tập Kim Lân, NXB Văn học, Hà Nội, 2018, Tr.137-142)
Chú thích: Truyện ngắn Cơm con được in lần đầu trên Tiểu thuyết thứ Bảy, số ra ngày 28/8/1943.
Thực hiện các yêu cầu đọc hiểu bài Cơm con:
"