Đọc hiểu Ngữ văn 11: Bộ câu hỏi đọc hiểu bài Người mất trí thiên tài

Chương 14

Người mất trí thiên tài

[…]

Đến ngày thứ hai mươi thì bào thai người có bốn nếp gấp mang chồng lên nhau. Nhưng sau đó thì bộ mang được cải tạo, cung mang thứ nhất biến thành đường thình giác, cung mang thứ hai biến thành những mấu và thân xương dưới lưới; cung mang thứ ba biến thành sụn giáp trạng. Chúng tôi không nghĩ rằng giáo sư Xan-va-tô đã kìm hãm được sự phát triển của Ích-chi-an trong giai đoạn bào thai. Thật ra khoa học đã từng biết đến những trường hợp mà ở người trưởng thành vẫn còn lại lỗ mang trên cổ, dưới cằm và chưa kín miệng. Đó là những lỗ rò. Tất nhiên với những chỗ mang còn sót lại đó, không thể sống dưới nước được. Khi bào thai phát triển không bình thường như thế có hai khả năng hoặc là vẫn tiếp tục lớn lên nhưng sẽ cản trở sự phát triển của cơ quan thính giác và những thay đổi khác về giải phẫu. Trong trường hợp đó Ích-chi-an có thể sẽ biến thành một quái vật có cái đầu nửa cá nửa người nhỏ xíu. Hoặc là Ích-chi-an vẫn phát triển bình thường, nhưng mang sẽ bị tiêu biến đi, trên thực tế Ích-chi-an là một thanh niên phát triển bình thường, tai thính, hàm dưới và phổi như những người khác. Ngoài ra Ích-chi-an còn có một bộ mang hoàn chỉnh. Mang và phổi hoạt động cụ thể ra sao và quan hệ như thế nào, nước có vào mang qua miệng và phổi không hay là thâm nhập vào mang qua một lỗ nhỏ mà chúng tôi đã phát hiện được trên người Ích-chi-an, điều đó chúng tôi không biết. Nếu được mổ ra xem thì chúng tôi mới giải đáp được những câu hỏi đó. Tôi xin nhắc lại, đó là một điều bí ẩn mà chính giáo sư Xan-va-tô có nhiệm vụ phải nói rõ. Giáo sư phải giải thích cho chúng tôi về nguồn gốc của những con chó trông như loại báo I-a-goa (Iagoa), những con khỉ lưỡng thể như Ích-chi-an.

– Kết luận chung của ông như thế nào? – Viên chánh án hỏi.

Giáo sư Xây-nờ (Seiner), một nhà bác học giải phẫu rất nổi tiếng trả lời thẳng thắn:

– Tôi xin thú thật rằng tôi chẳng hiểu gì trong việc này. Tôi chỉ có thể nói rằng công trình nghiên cứu của giáo sư Xan-va-tô là những công việc của bậc thiên tài. Chắc giáo sư cho rằng nghệ thuật giải phẫu của mình đã đạt tới đỉnh cao, tới mức có thể tháo lắp và thay đổi thân thể con người và loài vật theo ý mình. Và mặc dù trên thực tế ông đã thực hiện được ý đồ của mình một cách xuất sắc, nhưng sự táo bạo và qui mô rộng lớn của những ý đồ đó rất gần với… sự mất trí.

Xan-va-tô mỉm cười khinh bỉ. Ông không biết rằng vì muốn ông nhẹ tội hơn, các chuyên viên đã nêu lên vấn đề ông mất trí nhằm thay thế chế độ nhà tù bằng chế độ điều trị.

Giáo sư Xây-nờ thấy Xan-va-tô mỉm cười bèn nói tiếp:

– Tôi không khẳng định rằng Xan-va-tô là người mất trị, nhưng dù sao, theo chúng tôi vẫn phải đưa bị cáo vào nhà an dưỡng thần kinh để các bác sĩ chuyên khoa theo dõi trong một thời gian dài.

[…].

(A-léc-xăng-đơ Rô-măng-nô-vích Bi-lây, Người cá, Đỗ Ca Sơn dịch, NXB Văn học, 2018)