Tác giả tác phẩm: Muối của rừng (Ngữ văn 12 Cánh Diều)

Tác giả tác phẩm Muối của rừng sách giáo khoa Ngữ văn 12 Cánh Diều mới nhất năm 2024 gồm nội dung: tác giả, tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác, đề tài nhan đề, bố cục, nội dung chính, nghệ thuật, sơ đồ tư duy.

1. Tác giả Nguyễn Huy Thiệp

a. Tiểu sử, cuộc đời 

+ Năm sinh: 29/04/1950 tại Thái Nguyên

+ Năm mất: 20/03/2021 tại nhà riêng quận Thanh Xuân, Hà Nội

+ Quê quán: huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội

+ Ông từng theo học và tốt nghiệp khoa Lịch sử tại trường đại học Sư phạm Hà Nội.

b. Tác phẩm chính

- Tâm hồn mẹ (truyện ngắn 1982) được cải biên thành phim cùng tên (2011)

- Muối của rừng, Nàng Sinh, Cô Mỵ (tháng 5/1986, 3 truyện ngắn được xuất bản đầu tiên), Tuần báo Văn Nghệ

- Vết trượt (9/1986), Tuần báo Văn Nghệ

- Tướng về hưu (6/1987, đã được dựng thành phim cùng tên năm 1988)

- Những ngọn gió Hua Tát, Nhà xuất bản Văn hóa, Hà Nội, 1989.

- Tác phẩm và dư luận, Tạp chí Sông Hương, Nhà xuất bản Trẻ, Huế, 1989.

- Nguyễn Huy Thiệp - Tác phẩm và dư luận, tác giả: Nguyễn Huy Thiệp, Hoàng Ngọc Hiến, Tạ Ngọc Liễn, Thùy Sương, Đỗ Văn Khang, Nhà xuất bản Trẻ, 1990.

- Tác phẩm và dư luận tái bản, Nhà xuất bản Hồng Lĩnh, California, 1991.

- Thương nhớ đồng quê (1992, đã được dựng thành phim cùng tên năm 1995)

- Con gái thủy thần, Nhà xuất bản Hội Nhà văn, Hà Nội, 1993.

- Xuân Hồng, Nhà xuất bản Tân Thư, California, 1994.

- Như những ngọn gió (tuyển tập), Nhà xuất bản Văn học, Hà Nội, 1995.

- Truyện ngắn chọn lọc Nguyễn Huy Thiệp, Nhà xuất bản Hội Nhà văn, Hà Nội, 1995.

- Tiểu Long Nữ (tiểu thuyết), Nhà xuất bản Công an nhân dân, 1996.

- Thương cả cho đời bạc, Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin, Hà Nội, 2000.

- Mưa Nhã Nam, Nhà xuất bản Văn Học, Hà Nội, 2001.- Tuyển tập truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp, Nhà xuất bản Phụ nữ, Hà Nội, 2001.

- Suối nhỏ êm dịu (kịch), Báo Văn nghệ, California, 2001 …

c. Phong cách sáng tác

- Sáng tác truyện ngắn của Nguyễn Huy Thiệp đề cập và tìm hiểu về con người. Đặc biệt ông nhấn mạnh về những yếu tố bên trong tồn tại với con người, cụ thể là những quan niệm, những sự phức tạp bên trong, những nhân phẩm,… có thể hiểu truyện ngắn của tác giả xoay quanh những vấn đề nhân sinh, sự tồn tại của con người.

2. Tác phẩm Muối của rừng

a. Thể loại

- Muối của rừng thuộc thể loại truyện ngắn

b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

- Muối của rừng là tác phẩm nằm trong một chuỗi các tác phẩm về đề tài đi săn của ông.

c. Đề tài, nhan đề

- Đề tài đi săn

- Nhan đề "Muối của rừng" gợi lên bức tranh không gian thiên nhiên khi rừng kết muối là biểu tượng cho cuộc sống thanh bình.

d. Bố cục

Truyện chia làm 4 phần:

+ Phần 1: “Sau tết Nguyên Đán...hang động đá vôi” : Bối cảnh cuộc đi săn của ông Diểu

+ Phần 2: “Nhặt đất đá ném...Bết bên vai nó” : Hành trình ông Diểu đuổi theo và săn đuổi chú khỉ

+ Phần 3: “Ông Diểu đặt tay lên...chỗ con khỉ đực nằm” : Quá trình ông Diểu băng bó, chữa bệnh và quyết định phóng sinh chú khỉ

+ Phần 4 : Đoạn còn lại : Cảnh ông Diểu ra về gặp hoa tử huyền trong làn mưa xuân 5. Giá trị nội dung

e. Đọc hiểu văn bản

Tóm tắt Muối của rừng

Muối của rừng là câu chuyện kể về chuyến đi săn của nhân vật ông Diểu. Câu chuyện bắt đầu từ việc ông Diểu được con trai mua tặng một cây súng, vì vậy ông quyết định vào rừng đi săn. Cao trào của tác phẩm diễn ra khi ông Diểu bắn được một con khỉ đực và một loạt các sự việc sau đó khiến ông đi hết từ cảm xúc này, đến cảm xúc khác. Khi khỉ cái đến cứu khỉ đực, ông Diệu đã tức giận và nghĩ rằng hành động của khỉ cái là giả dối. Sau đó, những con khỉ con cũng lao đến và cướp súng của ông, nhưng không may là chúng lại lao xuống vực. Chứng kiến cái chết của khỉ con, ông Diểu đã thay đổi trong cảm xúc và suy nghĩ của bản thân. Khi nghe thấy một tiếng kêu và nhận ra rằng đây là tiếng kêu của khỉ đực đang bị thương, ông vui mừng liền bỏ hết quần áo để dễ dàng leo lên trên chỗ con khỉ đực nằm. Thế nhưng ông đã lay động và quyết định cứu khỉ đực khi chứng kiến tình cảnh thê thảm của khỉ đực và gia đình gia đình của nó. Cuối cùng, trên đường trở về ông Diểu đã gặp một loài hoa mà chỉ ba mươi năm mới gặp một lần. Nó như ẩn dụ cho những điều tốt đẹp sẽ đến khi con người biết yêu và bảo vệ thiên nhiên.

Bối cảnh tình huống truyện

Bối cảnh

+ Thời gian: Sau Tết nguyên đán

+ Không gian: Trong khu rừng

Tình huống truyện:

+ Mùa xuân, ông Diểu đi săn, ông bắn hạ khỉ bố

+ Khỉ bố bị thương nặng khỉ mẹ cứu khỉ bố

+ Khỉ con xuất hiện cướp súng của ông Diểu và rơi xuống vực với khẩu súng

+ Ông Diểu vác khỉ bố về trong tình trạng khỉ mẹ lẽo đẽo theo sau

+ Ông Diểu động lòng trước tình trạng và tình cảm hai vợ chồng nhà khỉ, ông băng bó vết thương cho khỉ bố và tha cho nó

+ Ông Diểu trở về nhà trong làn mưa xuân dịu dàng và những đóa hoa tử huyền nở rộ mà 30 năm mới nở một lần.

Tìm hiểu nhân vật

Nhân vật ông Diểu

- Ngoại hình: Tuổi trung niên, thấp khớp đôi lúc cũng nhanh nhẹn dẻo dai.

- Nội tâm

Bắn khỉ bố sợ hãi run lên

Khỉ mẹ liều mình cứu khỉ bố tức giận căm ghét

Khỉ con rơi xuống vực kinh hoàng

Khỉ đực run bắn lên nhìn ông cầu khẩn Thương hại, lay động

Khỉ cái cứ đuổi theo ông và con khỉ đực buồn bã, day dứt

Gia đình khỉ

- Khỉ bố:

+ Lông mịn, màu vàng

+ Trong ngực phát ra tiếng “hừm” nhỏ nhỏ nghe rất đáng sợ.

+ Miệng phát ra âm thanh lắp bắp như tiếng trẻ con.

+ Co rúm người lại và nghiêng đôi mắt ươn ướt nhìn ông

+ Nhận được tín hiệu vẫy gọi từ đồng đội, nó giãy giụa khiến ông Diểu khổ vô cùng.

- Khỉ mẹ:

+ Luôn lẽo đẽo theo ông Diểu để lén theo khỉ đực

+ Kiên trì bám theo ông Diểu

- Khỉ con

+ Thiếu kinh nghiệm cuộc sống, giữ chặt dây súng lăn xuống miệng vực không chút chần chừ.

Yếu tố kì ảo trong truyện

+ Chi tiết sương mù dân lên cuồn cuộn sau khi chú khỉ con rơi xuống vách đá và cất lên những tiếng kêu thảm thiết. Chi tiết sương mù vừa gợi lên không khí lạnh lẽo của màn sương vừa thể hiện nội tâm nhân vật cũng mờ mịt, bối rối và lạnh lẽo như vậy.

+ Hình ảnh hoa tử huyền cuối câu chuyện hiện thân cho điều tốt lành, cho sự may mắn, ấm no. Đặc biệt loại hoa này thể hiện niềm tin chiến thắng của cái thiện, tạo nên một không khí huyền thoại.

- Những chi tiết này thể hiện chủ đề về nhân sinh. Khi con người đang ngày càng bị tha hóa, những giá trị đạo đức bị phá hủy. Câu chuyện như là một hành trình đi tìm cái thiện của con người. Qua đó khơi dậy lòng trắc ẩn, yêu mến thiên nhiên trong mỗi con người.

3. Nội dung và nghệ thuật Muối của rừng

a. Giá trị nội dung

- Truyện ngắn đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về nạn săn bắt động vật trái phép. Con người cần ý thức bảo vệ các loài động vật nói riêng và bảo vệ thiên nhiên nói chung để góp phần làm cuộc sống tốt đẹp hơn.

b. Giá trị nghệ thuật

- Viết truyện ngắn tinh tế và hấp dẫn.

- Tình tiết truyện lôi cuốn, cuốn hút.

- Xây dựng hình tượng nhân vật đặc sắc, nghệ thuật ẩn dụ đầy tinh tế.

c. Ý nghĩa hình tượng và thông điệp

- Muối của rừng chính là kết tinh của quá trình cái thiện chiến thắng cái ác trong mỗi con người

- Thông điệp của tác giả: mối quan hệ gắn bó giữa con người và thiên nhiên. Chỉ khi nào con người nhận thức được ý nghĩa thực sự của cuộc sống chọn đứng về cái thiện thì lúc đó thiên nhiên mới ban phát quà tặng cho con người.

4. Sơ đồ tư duy Muối của rừng