Tác giả tác phẩm: Quan thanh tra (Ngữ văn 12 Cánh Diều)

Tác giả tác phẩm Quan thanh tra sách giáo khoa Ngữ văn 12 Cánh Diều mới nhất năm 2024 gồm nội dung: tác giả, tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác, đề tài nhan đề, bố cục, nội dung chính, nghệ thuật, sơ đồ tư duy.

1. Tác giả Quan thanh tra

a. Tiểu sử Gô-gôn

- Tên tuổi: Gô-gôn (1809 – 1852).

- Ông là một văn sĩ, thi sĩ, kịch tác gia và phê bình gia người Nga gốc Ukraina - Ba Lan.

- Ngay từ rất sớm Gô-gôn đã phát triển tính khí bi quan và bí ẩn, thể hiện qua hoài bão vô hạn và tự ý thức về nỗi thống khổ. Cũng từ những ngày ấy, ông đã sớm bộc lộ tài năng bắt chước, điều này về sau giúp ông trở thành độc giả của chính những tác phẩm mình viết nên, và khiến ông ấp ủ ý tưởng trở thành diễn viên.

- Năm 1834, Gô-gôn được bổ nhiệm làm Giáo sư Lịch sử Trung đại của Đại học Tổng hợp Sankt-Peterburg mặc dù ông không đủ điều kiện chuyên môn. Nhận thấy công việc học thuật này hoàn toàn thất bại, ông liền từ chức ngay năm 1835.

- Trong giai đoạn 1832-1836, Gô-gôn dồn hết năng lượng vào công việc. Mặc dù hầu hết tác phẩm của ông đều ít nhiều liên quan đến bốn năm liên hệ trao đổi với Pushkin này, nhưng Gô-gôn vẫn chưa cho rằng thành công trong sự nghiệp văn học đã thỏa mãn hoài bão của ông.

- Từ năm 1836 đến năm 1848, Gô-gôn sống ở nước ngoài, qua lại hai nước Đức và Thụy Sĩ.

b. Tác phẩm chính

- Người tù binh Kavkaz (truyện ngắn); Nhật ký một người điên (truyện ngắn); Cái mũi (truyện ngắn); Quan thanh tra (hài kịch); Chiếc áo khoác (truyện ngắn); Những linh hồn chết (tiểu thuyết),...

c. Phong cách sáng tác

+ Các sáng tác của ông xoay quanh chủ đề về hiện thực và huyền ảo, mang đậm giá trị nhân văn và bài học sâu sắc.

+ Từ trào lưu cổ điển đến trào lưu hiện thực đều được xuất hiện trong mỗi tác phẩm của ông.

+ Tính khí bi quan và bí ẩn được hình thành từ rất sớm trong Gôn-gô, vì thế các sáng tác đều được tác giả chú trọng đến yếu tố này.

2. Tác phẩm Quan thanh tra

a. Thể loại

- Hài kịch

b. Xuất xứ

- Tác phẩm được trích trong Quan thanh tra, Vũ Đức Phúc dịch, NXB Lao động – Trung tâm Văn hóa Ngôn ngữ Đông Tây, 2009).

c. Đề tài

- Quan chức và vấn vạn tham nhũng trong xã hội xưa.

c. Bố cục

- Phần 1 (từ đầu đến...được ai ủy nhiệm như vậy): thông báo về sự thật đằng sau bức thư mà tên thanh tra “dởm” để lại.

- Phần 2 (tiếp đến...Pê-téc-bua): cuộc trò chuyện giữa các nhân vật xoay quanh nội dung bức thư ấy.

- Phần 3 (đoạn còn lại): những mất mát của cả bọn quý tộc khi bị tên thanh tra dởm lừa.

d. Đọc hiểu văn bản

Tóm tắt Quan thanh tra

Khlet-cốp – một tên vô danh, bỗng một ngày trúng số “độc đắc” được lên làm quan thanh tra. Dưới chức vụ này, hắn đã nhanh chóng vơ vét hết của cải, vật chất của các quan chức, đi tới đâu là hắn hỏi vay tiền và mọi người luôn sẵn sàng cống nạp cho hắn. Chưa dừng lại ở đó, hắn còn tranh thủ tán tỉnh vợ và con gái của viên thị trưởng. Trong thời điểm đó, bỗng mọi người phát hiện ra sự thật đằng sau về hắn qua một bức thư mà đích thân hắn viết và mang tới Nhà Bưu vụ. Đoạn kịch này nói về nội dung của bức thư đó, qua đó vạch trần bộ mặt của các quan chức thời đó.

Sự việc thông báo sự thật về quan thanh tra

- Điều được thông báo là người công chức mà mọi người đều tưởng là quan thanh tra lại không phải là quan thanh tra.

- Chủ sự bưu vụ có được thông tin đó nhờ vào chính bức thư của người công chức viết ( tức là Khlet-xta- cốp).

- Thị trưởng trở nên hoảng hốt và sợ hãi trước hành động của chủ sự bưu vụ vì đã tự tiện mở thư của quan thanh tra mà mọi người vẫn tưởng :“Sao ông lại dám thế? Sao ông lại dám bóc thư của một vị quan lớn được ủy nhiệm như vậy ?”

- Tình huống truyện: Mọi người nhận nhầm Khlet- xta –cốp là quan thanh tra được thủ đô cử tới. Chỉ đến khi chủ sự bưu điện đọc bức thư mà Khlet-xta-cốp viết, mọi người mới nhận ra mình bị lừa bởi một người vô danh rỗng túi. Bức thư mang nội dung chế giễu các quan chức địa phương, lần lượt từng người bị bôi nhọ.

- Xung đột:

+ Bề mặt: Quan chức địa phương >< Khlet-xta-cốp.

+ Bề sâu: Nạn tham ô, tham nhũng, sự ngu dốt và thối nát của quan chức địa phương >< Lý tưởng.

 Đặc điểm nhân vật trong đoạn trích

- Thị trưởng: được so sánh “ngu như một con ngựa thiến lông xám”

- Chủ sự bưu vụ “giống thằng Mi- khê – ép...chắc cũng chè rượu và bần tiện như thế”

- Ác-tê-mi-phi-líp-pô-vích : “Thằng viện trưởng viện tế bần là một con lợn chính cống đội mũ nồi”

- Lu-ca lu-kích : “ Thằng kiểm học, người sặc mùi hành”

- An-mốt phi- ô –do- rô – vích : “Thằng chánh án...thật hết sức mô- ve –tông”.

Tiếng cười trào phúng trong tác phẩm Quan thanh tra

- Phản ánh, phê phán hiện thực với các thói hư tật xấu của con người trong xã hội qua hình tượng nhân vật: Khlét-xa-cốp, thị trưởng, chánh án,…

- Giá trị hiên thực:

+ Giúp người đọc khám phá được thế giới nội tâm, thế giới nhận thức của bản thân mình. Đồng thời đưa ra lời cảnh tỉnh về lối sống trống rỗng không có ý nghĩa trong thực tại.

3. Nội dung và nghệ thuật Quan thanh tra

a. Giá trị nội dung

- Đoạn trích kể về phần đoạn hai quý tộc báo Khlet-xta- cốp là quan thanh tra làm cho quan lại địa phương tưởng anh là quan thanh tra và ra sức đối đãi, mời chào, đút lót lấy lòng. Sự việc vỡ lẽ khi chủ sự bưu điện đọc bức thư mà Khlet-xta-cốp viết. Bức thư mang nội dung chế giễu các quan chức địa phương, lần lượt từng người bị bôi nhọ.

b. Giá trị nghệ thuật

- Vở kịch sử dụng lời thoại, ngôn ngữ đặc sắc, mang đến những tiếng cười châm biếm sâu cay, nhưng không kém phần thời sự trong cuộc sống hôm nay.

c. Thông điệp

- Vấn nạn đạo đức và tham nhũng trong xã hội ngày nay. Quan lại địa phương vốn là những kẻ tham nhũng vô cùng lo sợ, tìm mọi cách để mua chuộc, hối lộ cho quan thanh tra.

4. Sơ đồ tư duy Quan thanh tra